Giriş

Futbolcu menajerlik sözleşmesi, futbolcular ile menajerler (ya da menajerlik şirketleri) arasında yapılan bir anlaşmadır. Bu sözleşme, futbolcuların profesyonel kariyerlerini yönetmek, temsil etmek ve çeşitli konularda destek sağlamak amacıyla menajerlerle yapılan hukuki işlemdir. Menajerler, futbolcuların kariyerlerini geliştirmeye yardımcı olurlar ve onların adına çeşitli işlemleri ve görüşmeleri yürütürler. Bunlar arasında transfer görüşmeleri, reklam anlaşmaları, medya etkileşimleri, mali danışmanlık gibi çeşitli konular yer alır.

Menajerler ile futbolcu/kulüpler arasındaki ilişkiyi düzenlemek saiki ile Futbol Menajerleri ile Çalışma Talimatı (“Talimat”) regüle edilmiştir. Talimatta genel olarak menajer olabilmek için gerekli koşullar ve lisans alabilmek için gerekli şartlar, futbolcu/kulüp ve menajerlerin asgari hak ve yükümlülükleri düzenlenmiştir.

Hukuki Niteliği

Futbolcu menajer sözleşmesinin hukuki niteliğine ilişkin Talimatta bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak Talimat m.13 uyarınca, futbolcu ve kulüpler şeffaflık açısından menajerle girdiği yasal ilişkinin hukuki yapısını belirtmelidir. Yani menajerlik sözleşmesinde, sözleşmenin hizmet mi, danışmanlık mı, temsil mi, yoksa başka bir yasal ilişki mi olduğu taraflarca belirtilmelidir. Sözleşmenin hukuki niteliği ise tarafların iradesine göre belirlenecektir. Örnek vermek gerekirse, futbolcunun sadece temsil edilmesi amacı ile akdedilmiş bir sözleşmenin hukuki niteliği vekalet sözleşmesi olacaktır.

Uygulamada ise genel itibarı ile, menajerler futbolcunun başka bir kulüp ile sözleşme akdetmesine aracılık etmektedir. Hatta menajer sözleşme görüşmelerini yürütme, temsil etme gibi yetkileri de haizdir. TBK m.520 uyarınca simsarlık sözleşmesi, simsarın taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkanının hazırlanmasını veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması halinde ücrete hak kazandığı sözleşmedir. Menajerler, uygulamada simsar gibi davranıp futbolcunun ya mevcut olan kulübü ile yeni bir sözleşme kurulmasına aracılık etmekte ya da başka bir kulübe transferi amacı ile diğer kulüplerle sözleşme kurulması imkanını hazırlamaktadır. Ayrıca Talimat uyarınca menajer, futbolcunun yıllık brüt ücretinden yüzdelik bir ücrete hak kazanmaktadır. Yani sözleşme kurulduktan sonra ücrete hak kazanır. Bu iki husus birlikte incelendiğinde, menajer ve futbolcu/kulübün hak ve yükümlülüklerinin simsarlık sözleşmesinin unsurları olduğu görülecektir. Sonuç olarak, Talimat uyarınca taraflar sözleşmenin hukuki yapısını kendi arasında belirlemelidir. Ancak uygulamada menajerler, sözleşme kurulması için aracılık faaliyeti yürütmekte ve bunun karşılığında sözleşme imzalandıktan sonra ücrete hak kazandıkları için bu sözleşme tipini simsarlık sözleşmesi olarak nitelendirmekteyiz. TBK m.520/2 uyarınca da simsarlık sözleşmesinde Talimata aykırı olmamak kaydı ile vekalete ilişkin hükümler ve Talimat uygulanacaktır. Ayrıca Talimat uyarınca menajerlik sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması gereklidir.

Talimat m.13 uyarınca menajerlik sözleşmesi, tarafların isimlerini, menajerlik faaliyet kapsamını, sözleşme tarihi ve süresini, ücreti ve ödeme koşullarını, karşılıklı hak ve yükümlülüklerini, fesih hükümlerini ve son olarak tarafların imzalarını içermelidir. Buna aykırı yapılan sözleşmeler geçersiz olacaktır. Sözleşme süresi ise en fazla iki senelik olarak kararlaştırabilir. Sözleşmenin kendiliğinden uzayacağına ilişkin hükümler geçersiz olacaktır. Yani sözleşme bitiminden sonra taraflar yeni bir sözleşme akdetmek durumundadırlar.

Menajerler sadece, futbolu adına ve hesabına hareket etmeyebilir. Büyük kulüpler de menajer ile sözleşme imzalayarak, kulüp adına sözleşme görüşmelerine aracılık etmektedir. Bu sebeple futbolcu menajerliğine ilişkin hukuki görüşlerimiz, kulüp menajerliği için de uygun düştüğü ölçüde geçerli olacaktır.  

Futbolcu Menajerliği

Futbolcu menajerliği, futbolcuların kariyerlerini yöneten ve temsil eden kişilerdir. Futbolcu menajerleri, futbolcuların çeşitli profesyonel işlerini organize ederek, onların spor kariyerlerini en iyi şekilde yönlendirmeyi ve çıkarlarını korumayı amaçlarlar. Bu nedenle, futbolcu menajerleri futbolcuların yanı sıra kulüpler ve diğer iş paydaşları ile de etkili bir şekilde iletişim kurarlar.

Futbolcu menajerlerinin temel fonksiyonları şunlardır:

• Kariyer Yönetimi: Futbolcu menajerleri, futbolcuların kariyerlerini planlama ve yönetme süreçlerine katkıda bulunurlar. Bu süreçte, futbolcuların mevcut yetenekleri ve hedefleri göz önünde bulundurularak, uygun kulüpler ve liglerle iletişime geçilir. Menajerler, futbolcuların transferleri ve sözleşme müzakereleri gibi profesyonel işlemleri yönetir.
• Reklam ve Sponsorluk Anlaşmaları: Futbolcuların reklam ve sponsorluk fırsatlarından yararlanmasına yardımcı olmak, menajerlerin diğer önemli fonksiyonlarından biridir. Menajerler, futbolcuların ticari markalarla anlaşmalar yapmasına ve reklam kampanyalarında yer almasına destek verirler.
• Kariyer Gelişimi: Futbolcu menajerleri, futbolcuların spor dışındaki kişisel ve mesleki gelişimlerine de destek olurlar. Eğitim, sağlık ve diğer konularda danışmanlık sağlayarak futbolcuların kariyer sonrası planlarını düşünmelerine yardımcı olurlar.

Görüleceği üzere, futbolcu menajerleri temel olarak futbolcunun kariyer planlamasında mevcut veya diğer kulüplerle sözleşme akdetmeye aracılık ediyor olsa da danışmanlık temsil gibi başka görevler de üstlenebilmektedir. Burada da Talimat uyarınca taraflar sözleşmenin hangi yasal sebeple akdedildiği, sözleşmenin hukuki niteliğinin sözleşmede bulunması gerektiği hususunun belirtilmesi gerekir. Ancak temel yapı itibarı ile bu sözleşmenin simsarlık sözleşmesi olduğunu, TBK m.520 uyarınca vekalet hükümlerinin ve Talimat hükümlerinin uygulama alanı bulacağını söylememiz gerekir.

Tarafların Hak ve Yükümlülükleri

1. Menajerin Hak ve Yükümlülükleri

• Ücret Hakkı

Uygulamada menajerlerin yaptığı iş çerçevesinde, sözleşmede de aksine hüküm bulunmaması koşulu ile menajerlik sözleşmesini simsarlık sözleşmesi olarak nitelendirilmiştir.  TBK m. 520 uyarınca vekalet sözleşmesi hükümleri simsarlık sözleşmesine de uygulanacaktır. Ücret, vekalet sözleşmesinin zorunlu unsurlarından birisi olarak sayılmamıştır. TBK m. 502 kapsamında sözleşme veya teamül varsa vekil ücrete hak kazanır. Ancak hem TBK m.520 hem de Talimat kapsamında menajerlik sözleşmesinde, menajerin ücretinin ve ödeme koşullarının bulunması gerektiği için ücret menajerlik sözleşmesinin zorunlu unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Ücreti, adına menajerin faaliyet gösterdiği taraf ödeyecektir. Ancak futbolcu lehine aracılık yapılması durumunda menajer kulüpten ücret adı altında herhangi bir gelir elde etmesi yasaklanmıştır. Bunun istisnası da hukuki işlemler tamamlandıktan sonra futbolcunun, kulüp tarafından ödeme yapılmasına muvafakat göstermesidir. Sözleşmede ücrete ilişkin hükümler varsa o hükümler uygulama alanı bulacaktır. Ücrete ilişkin hüküm bulunmaması halinde FFAR (FIFA Football Agents Regulations) Art. 15 uyarınca 200.000 USD bedelini aşmayan işlemlerde %5, 200.000 USD’yi aşan işlemlerde %3 ücrete hak kazanacaktır.

• Masraf ve Zararlarını Alma Hakkı

TBK m.510 uyarınca vekaletin gereği gibi ifası için vekilin yaptığı giderlerin vekalet veren tarafından ödenmesi gerekmektedir. Simsarlık sözleşmesinde de vekalet sözleşmesi hükümleri uygulanacağı için; menajer, sözleşme görüşmelerini ayarlamak, hazırlamak, başlamak amacı ile yaptığı masraf ve giderleri futbolcudan talep edebilmelidir.

• İrtibat Kurma Hakkı

Futbolcu menajerleri, aracılık faaliyetini yürütmek amaçlı ile, istedikleri kulüple temassa geçebilirler. Aralarındaki sözleşme uyarınca, menajerin sözleşme görüşmelerini yürütme borcu da bulunuyor ise menajer sözleşme görüşmelerini yürütebilir hatta sözleşme akdedebilir.

• İdari İşleri Takip Hakkı

Futbolcu menajerleri, futbolcu adına TFF nezdinde idari işlem ve kararlar açısından başvuruda bulunabilir. Ancak idari işlerin takibi için vekaletname ile yetkilendirilmiş olma şartı aranır.

• Hukuki Düzenlemelere Uyma Yükümlülüğü

Menajerler, hak ve yetkilerini kullanırken bir takım kural ve düzenlemelere uymakla mükelleftir. Bu kapsamda menajerler, FIFA, UEFA ve TFF statü ve talimatlarına, görevli ve yetkili kurum ve kurulların verdikleri kararlara ve kanuni düzenlemelere uymak zorundadır. Bu kuralın ihlali durumunda, ihlali ağırlığına göre lisansın iptal edilmesine kadar yaptırımlar uygulanabilir. 

• Rıza Dışı Görüşmelere Katılmama Yükümlülüğü

Menajer, futbolcunun açık talimatlarına uymakla yükümlüdür. Detaylandırmak gerekirse, menajer futbolcunun iradesine aykırı sözleşme görüşmelerinde bulunmayacaktır. Sözleşme görüşmelerinde de verilen talimatların sınırları içerisinde kalmalıdır. Futbolcu adına transfer görüşmeleri yürütülmesinde, menajer hem futbolcunun hem de futbolcunun profesyonel futbolcu sözleşmesiyle bağlı bulunduğu kulübün iznini almak zorundadır.

• Ayartmama Yükümlülüğü

Menajer, futbolcuyu kulübüyle arasındaki profesyonel futbolcu sözleşmesinden doğan borç ve yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya sözleşmeyi haksız yere feshetmesi için ayartmaması gerekir. Görüleceği üzere burada bir yapmama borcu bulunmaktadır.

• Lisansını Üçüncü Kişilere Kullandırmama Yükümlülüğü

Futbolcu menajerleri, kendi lisansı ile, lisanssız kişilerin menajerlik faaliyeti yürütmesine veya lisansının sağladığı haklardan yararlanmasına engel olmakla yükümlüdür. Ayrıca futbolcu menajer lisansının üçüncü bir kişiye devri de yasaktır.

2. Futbolcu/Kulübün Hak ve Yükümlülükler

• Hukuki Düzenlemelere Uyma

Menajerler gibi, futbolcular da hukuki düzenlemelere uymak zorundadır. Hatta, görevli ve yetkili kurum ve kurulların verdiği kararlara riayet etmek ve uymak zorunlulukları da bulunmaktadır.

• Lisanslı Menajer Hizmetinden Yararlanma

Futbolcular, transfer görüşmelerinde ya da sözleşme yenilenmesi görüşmelerinde lisanslı menajer kullanmakla mükelleftir. Hatta menajer ile sözleşme imzalanması durumunda menajerin lisansını kontrol etme yükümlülüğü bulunmaktadır.

• Gerekli Belgeleri Sağlama Yükümlülüğü

Futbolcu talep halinde yetkili kurumların talep ettiği belgeleri vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülük belgelerin eksiksiz olmasını, doğru olmasını da kapsar. Zira yanıltıcı belge verilmesi durumunda Disiplin Talimatı uyarınca yaptırımlar ile karşılaşması mümkündür.

• Sözleşme Görüşmelerinde Lisanslı Menajer Kullandığını Belirtme Yükümlülüğü

Futbolcu, transfer görüşmelerini ya da sözleşme yenileme görüşmelerini gerçekleştirirken eğer bir menajer ile sözleşme akdetmişse ve görüşmeler menajer tarafından yürütülüyor ise futbolcu menajerin akdedilecek sözleşme kapsamında kendisine hizmet sunup sunmadığını açıkça belirtmek ve akdedilecek sözleşmede menajerin katılımı mevcut ise bu menajerin isim ve unvanının sözleşmede belirtilmesini temin etmek zorundadır.

• Kulübün Menajerlik Sözleşmesine Aykırı Davranmaya Teşvik Etmeme Yükümlülüğü

Bazı hallerde, kulüpler sözleşme görüşmeleri sırasında menajerin sözleşme akdedilmesini zorlaştırdığı, ücretin fazla belirlenmesi için sözleşme görüşmelerini uzattığı ve sair sebeple, menajeri sözleşme görüşmelerinden uzaklaştırmaya çalışmaktadır. Hatta, profesyonel futbolcuya, menajeri ile sözleşmesini sona erdirmesi gerektiği, menajerinin kötü niyetli olduğu gibi sebepler sunarak, futbolcuyu menajerlik sözleşmesine aykırı davranmaya teşvik etmektedirler. İşte bu ihtilafın önüne geçmek amacı ile Talimat; kulübün, futbolcuyu menajeri ile yaptığı sözleşmeye aykırı davranmaya teşvik etmeyi yasaklamıştır. Bu da kulübün riayet etmesi gereken bir yapmama borcu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sonuç

Sonuç olarak, futbolcunun temel yükümlülüğü ücret ödeme borcu iken, menajerin temel edimi sözleşme akdedilmesine aracılık etmesidir. Bu kapsamda bu sözleşmenin simsarlık sözleşmesi olduğunu fakat tarafların farklı ekstra edimler de talep etmesi durumunda, tarafların iradesine göre hukuki nitelik tespit edilecektir. Simsarlık sözleşmesine de vekalet sözleşmesine ilişkin hükümler uygulanacağı için, bu sözleşmeye, simsarlık ve vekalet sözleşmesi hükümleri ve Talimat uygulanacaktır. Daha sonrasında bu sözleşmeden doğan tarafların hak ve borçları incelenmiştir. Detaylıca yukarıda incelendiği üzere yazılı ve sözleşmede mutlaka bulunması gereken unsurları olması hasebi ile şekil şartına tabi bir sözleşmedir. Taraflar sözleşmeden doğan ihtilafları tahkim, TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu veya adli yargıda çözebilecektir.  

Bilgilerinize sunarız.