Kâr Payı Ve Kâr Payı Avansı Dağıtımına İlişkin Sınırlamalar Ve İstisnalar
Kâr Dağıtımı ve Kâr Payı Avansına İlişkin Sınırlamalar
Covid-19 salgınının ve bu süreçte alınması gereken olağanüstü tedbirlerin meydana getirmesi muhtemel ekonomik ve finansal sorunlar ile mücadele kapsamında, şirketlerdeki sermaye yapılarının korunması amacıyla sermaye şirketlerinde kâr payı ve kâr payı avansı dağıtımına ilişkin birtakım sınırlamalar getirilmiştir. Nisan ayı içerisinde sıkça tartışılan kâr payı dağıtımının sınırlanmasına ilişkin düzenleme, 7244 sayılı “Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” kapsamında 17 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Geçici 13. Madde eklenmiştir. Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 17.05.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tebliğ ile ise söz konusu sınırlandırmaya dair aşağıda belirttiğimiz istisnalar getirilmiştir.
Sınırlama ve İstisna Haller
Türk Ticaret Kanunu’na eklenen Geçici 13. madde ile esasen ekonomik durgunluğun ve ticari faaliyetin sekteye uğradığı bu dönemde şirketlerin sermaye yapısını ve şirket çalışanları ile alacaklılarının hak ve menfaatlerini korumak adına kâr payı dağıtımına sınırlandırma getirilmiştir. İşbu maddeye göre şirket genel kurullarında 30/9/2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde yirmi beşine kadarının dağıtımına karar verilebileceği, geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçelerinin dağıtıma konu edilemeyeceği düzenlenmiştir. Ayrıca genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilmesi de yasaklanmıştır.
Söz konusu düzenleme taslak halde komisyona iletildiğinde, kâr dağıtımı sınırlandırması 31/12/2020 tarihine kadar öngörülmüşse de değişikliğe ilişkin Kanun metninde bu tarih 30/09/2020 şeklinde düzenlenerek öne çekilmiştir. Burada belirtmek gerekir ki, Kanun yürürlüğe girmeden önce genel kurulca alınmış kâr dağıtım kararı sonucunda pay sahiplerine kar payı ödemesi yapılmamış ise işbu dağıtım da sınırlamaya tabi olacak olup, net kârın yüzde yirmi beşini aşan kısım anılan sürenin sonuna ertelenecektir.
Öte yandan, Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen ve 17.05.2020 günü Resmi Gazete’de yayımlanan “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun Geçici 13 Üncü Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” ile anılan geçici maddeye birtakım istisnalar getirilmiştir.
Buna göre işbu Tebliğ’in 4. maddesi ile, öngörülen sınırlamanın Kanun’un 462. maddesi uyarınca şirketin iç kaynaklardan yapacağı sermaye artırımlarında uygulanmayacağı öngörülmüştür. Ayrıca kâr payı dağıtımı sınırlamasına ilişkin istisnaların gösterildiği 5.maddesi uyarınca aşağıdaki şirketler bu sınırlamaya tabi değildir:
a) 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunun ek-2 nci ve geçici 23 üncü maddesi uyarınca yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğinden ve/veya ücretsiz izne ayrılanlardan 4447 sayılı Kanunun geçici 24 üncü maddesi uyarınca nakdi ücret desteğinden yararlandırılanları istihdam edenler ile 28/3(2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansman ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 20 nci maddesi ile ilgili Kararlar uyarınca Hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve halen kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç, 120.000 Türk Lirası ve altında kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler,
b) Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kâr payının yarısından fazlasının, Kanun hükümleri çerçevesinde başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve defaten ifasında kullanılması şartıyla, kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler,
c) Pay sahiplerince, dağıtımına karar verilen kâr payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 4 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen sürenin sonuna kadar muaccel hale gelen yükümlülüklerin ifasında nakden kullanılması şartıyla, kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler.
Söz konusu şirketler, net kârın yüzde yirmi beşine kadar geçerli sayılan sınırlandırmaya tabi olmaksızın kâr dağıtımı yapabilecektir. Şu kadar ki, bu madde uyarınca yapılacak kâr pay dağıtımlarının genel kurulda görüşülebilmesi ancak Bakanlığın bu yönde vereceği uygun görüş yazısına bağlanmıştır. Dolayısıyla şirketlerin gerçekleştireceği genel kurul toplantısı öncesinde Tebliğ’in 6. maddesinde gösterilen belgeler ile birlikte Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’ne başvuru yapılarak uygun görüş yazısı alınması gerekmektedir.